| Mikotoksyny w kukurydzy |
Mikotoksyny to substancje szkodliwe dla ludzi i zwierząt i roślin wytwarzane przez grzyby pleśniowe. Mikotoksyny trudno było wykryć, bo nawet niewielkie ilości powodowały zatrucie ludzi i zwierząt. Ze względu na etap produkcji, w którym następuje porażenie grzybem i powstają mikotoksyny można wyróżnić dwie różne grupy grzybów: polowe, rozwijające się w trakcie wegetacji roślin i przechowalnicze, rozwijające się w przechowalniach. W czasie wegetacji kłosy i kolby są porażone przez grzyby z rodzaju Fusarium. Na kłosach jest to fuzarioza kłosów, a na kolbach fuzarioza kolb. W efekcie porażenia pojawia się szereg mikotoksyn. Najważniejszymi z nich ze względu na częstość występowania i właściwości toksyczne są:
Każda mikotoksyna działa inaczej, reakcje zależą od gatunku, wieku i ilości spożytej toksyny. Deoksyniwalenol zmniejsza pobieranie pokarmu, a w większym stężeniu powoduje wymioty, biegunkę, obniża odporność i zmniejsza przyrosty masy ciała. Najbardziej wrażliwe są świnie. Działanie Zearalenonu zbliżone jest do hormonu płciowego. Działanie jego w paszy w stężeniu powyżej 1 ppm wywołuje zaburzenia w cyklu rozrodczym. Może prowadzić do zmniejszenia wagi płodów, poronień, bezpłodności, a także powoduje uszkodzenia organów rodnych. Na jego działanie najbardziej wrażliwa jest trzoda chlewna, większe stężenia są niekorzystne również dla bydła. Fumonizyny uszkadzają komórki układu nerwowego, prowadząc do gąbczastości mózgu u koni. Mogą powodować częściową lub całkowitą ślepotę, drgawki a w niektórych przypadkach śmierć zwierząt. U świń mogą powodować zapalenie płuc, u gryzoni nowotwór wątroby, a u ludzi nowotwór przełyku. U drobiu powodują spadek wagi, oraz zwiększoną śmiertelność. W Polsce stężenie mikotoksyn jest stosunkowo niskie w porównaniu z innymi krajami europejskimi i niższe niż średnie dane światowe. Mikotoksyny nie są kumulowane w organizmach zwierząt i ludzi, ale kumulowane są szkodliwe efekty ich działania. Oprócz ograniczenia mikotoksyn w trakcie rozwoju roślin, ważne jest aby zapobiec gromadzeniu się mikotoksyn w czasie przechowywania. W niewłaściwych warunkach ziarno może zostać porażone przez grzyby z rodzaju Aspergillus i Penicillum, które mogą produkować ochratoksynę, uszkadzającą nerki. Wilgotność ziarna nie powinna oscylować przy 12%. Dosuszone ziarno i dobrze wietrzone w magazynie zapobiega pojawianiu się grzybów magazynowych.
  
Zalecane maksymalne poziomy mikotoksyn w paszach do żywienia zwierząt. Zalecenia komisji z dnia 17 sierpnia 2006 r (2006/576/WE ).
|