| Szkodniki kukurydzy |
Aktualnie w kukurydzy żeruje około 20 szkodników kukurydzy, ale co roku pojawiają się nowe, żerujące na innych roślinach uprawnych. Do takich szkodników należą między innymi skrzypionki zbożowe, mszyce, pluskwiaki, łokaś garbatek i inne. Jednak istotne znaczenie ma tylko kilka z nich, natomiast wszystkie inne zwiększają podatność na choroby. Obecnie największe zagrożenie stanowi:
Omacnica prosowiankaSzczególną wysoką szkodliwość gąsienic tego motyla notuje się w południowo-wschodniej, południowej, południowo-zachodniej Polsce, gdzie na wielu plantacjach uszkadzają ponad 60% roślin (lokalnie nawet 100%). Omacnica żeruje niemal na wszystkich naziemnych organach kukurydzy, przy czym największe ekonomiczne uszkodzenia są na kolbach i łodygach. Średnie straty dochodzą do 15% w ziarnie, a w uprawie na kiszonkę 30-40% i więcej, a nadto zwiększają podatność roślin na patogeny będących sprawcą wielu chorób. Zabieg przeprowadzamy gdy na 100 roślinach stwierdzimy 8 złóż jaj. Bezpośrednio po wylęgu młode gąsienice odżywiają się pyłkiem, a następnie odżywiają się blaszkami liściowymi, a następnie w wiechach i na znamionach oraz zawiązkach kolb. Żer w osiach wiech prowadzi do ich łamania i zasychania, co zmniejsza ilość pyłku, a podgryzanie znamion żeńskich kwiatów prowadzi do nierównego zaziarnienia kolb, a ziarno w kolbie jest słabo wykształcone. Gąsienice powodują też „bielenie kolb” tak zwane przed wczesne dojrzewanie kolb. Podgryzione kolby kukurydzy zwisają, a często dochodzi do opadania kolb. W łodygach wgryzają się w rdzeń uszkadzając tkanki przewodzące na wodę i asymilaty. W miejscach żerowania tego szkodnika widoczne są niewielkie małe otwory, z których wysypują się białe trociny.
  
Ploniarka zbożówkaCorocznie stanowi poważne zagrożenie dla zasiewów kukurydzy, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z chłodnymi wiosnami. Takie warunki są najbardziej korzystne dla rozwoju tej muchówki, gdzie sprzyjające warunki są w północnej i północno-wschodniej Polsce. Szacuje się, że żerowanie larw tej muchówki jest przyczyną strat na poziomie 10%. Kukurydzy najbardziej zagrażają larwy pierwszego pokolenia szkodnika, które pojawiają się na plantacjach najczęściej w okresie, gdy rośliny kukurydzy rozwijają 2-3 liści. Uszkodzone rośliny są zbite, zdeformowane, skrócone, trudno rozwijają się i w miarę wzrostu ulegają rozrywaniu. Rośliny porażone gorzej zawiązują kolby i są słabiej zaziarnione. Przy silnym porażeniu roślin, gdy zostaje uszkodzony stożek wzrostu dochodzi do karłowacenia całego pędu i wybijania kilku odrostów, które nie zawiązują kolb. Najczęściej, gdy zniszczony jest stożek wzrostu ginie cała roślina i powstaje puste miejsce w łanie. Porażona roślina jest bardziej podatna na choroby, zwłaszcza głownię guzowatą.
 
Mszyce i wciornastkiStanowią duże zagrożenie dla kukurydzy, zwłaszcza w lata ciepłe i umiarkowanie wilgotne. Mszyce i wciornastki występują głównie w najcieplejszych rejonach Polski. Okres żerowania tych szkodników trwa od maja do października. Szkodliwość bezpośrednia dla kukurydzy jest niewielka. Tylko w okresie suszy, gdy porażone rośliny odczuwają niedobór wody mszyce i wciornastki wysysają soki powodują okresowe więdnięcia roślin skutkujące zdrobnieniem ziarna. Znacznie wyższa jest szkodliwość pośrednia polegająca na ułatwianiu wnikania do porażonych roślin zarodników grzybów i bakterii powodujących groźne choroby.
   
RolniceRozwojowi tej choroby sprzyja sucha i upalna pogoda. Ich masowe występowanie jest w cyklach kilkuletnich, trudnych do przewidzenia. Decyzje o zwalczaniu powinny być podejmowane na podstawie bieżącej obserwacji plantacji. Młode gąsienice żerują początkowo na młodszych, początkowo jeszcze zwiniętych liściach kukurydzy, a gdy kukurydza wychodzi na powierzchnię gąsienice wrażliwe na światło schodzą do gleby i żerując na korzeniach zjadając szyjkę korzeniową i korzenie przybyszowe. Gąsienice podgryzając podstawę łodygi powodują łamanie się roślin i przewracanie się całych roślin na glebę. W łanie mogą wówczas powstać puste miejsca, gdyż jedna gąsienica może podgryźć kilkanaście roślin. Część gąsienic wylęgłych z jaj w okresie tworzenia się wiech i kolb może żerować na miękkich ziarniakach począwszy od czubka kolby i schodząc w dół. Oprócz bezpośredniego uszkodzenia ziarniaków powodują te gąsienice zanieczyszczenie ziarna odchodami, które są doskonałą pożywką dla rozwoju organizmów patogenicznych.
  
Szkodniki glebowe: drutowce i pędrakiStanowią poważne zagrożenie dla kukurydzy zwłaszcza na plantacjach po wieloletnich użytkach trawiastych, nieużytkach, odłogach i innych. Drutowce i pędraki zagrażają roślinom w czasie całego okresu wegetacyjnego, jednakże największe szkody powodują w początkowym okresie rozwoju rośliny. Na początku zjadają młode miękkie ziarniaki oraz młode siewki. Później zjadają szyjki korzeniowe i młode korzenie, oraz wgryzają się w podstawę łodygi. Silnie zaatakowane rośliny stopniowo zamierają, a podgryzione przewracają się.
   
Progi zagrożenia dla kukurydzy dla wybranych szkodników.
|